Видео

Биттің бар-жоғын алдымен тексеріп алыңыз

Латынша pediculus бит деген сөзді білдіреді. Яғни, бұл жәндіктер бастың шашты бөлігінде тіршілік ететіндіктен, олардың көбею жағдайы педикулез деп аталады. Биттер адамның денесін мекендейді және оның қанымен қоректенеді. Жәндіктер бас терісіндегі эпителий ұлпасымен қоректенеді деген пікір бар, бірақ бұл дұрыс емес. Биттердің тіршілік ету ортасы -адамның басы, олар әсіресе белгілі бір жерлерді – бастың желке жағын, самай, құлақ аймағын жақсы көреді. Мұның себебі -ол жерлердегі тері жұқа болып келеді, қан тамырлары терінің бетіне жақсын орналасады, сондықтан оларды тұмсықтарымен тесу қиынға соқпайды. Сондықтан биттердің немен қоректенетіні туралы сұрақтың жауабы белгілі. Оларға адамның қаны қажет. Қысқа уақыт ішінде олар қояндардың, теңіз шошқаларының немесе басқа да ұсақ кеміргіштердің қанымен қоректенуі мүмкін, бірақ олардың қаны олар үшін зиянды.

Педикулезді жұқтыру іс жүзінде оп-оңай. Бұл қалай болғаны:

қоғамдық орындарда және адамдар көп жүретін жерлерде шашқа шаш тиген кезде; *

төсек-орын арқылы;
• тарақ арқылы;
* бассейнде.

Бұл қан сорғыштар бүргелер сияқты секірмейді, бір адамнан екінші адамға жорғалап қана жете алады. Тиісінше олар бір иесінен шығып, екінші иесін табу үшін жорғалау тәсілімен өте алады. Сондықтан педикулезді жұқтыру көбінесе бала бақшалар мен даму орталықтарында, түрлі үйірмелерде, қоғамдық көліктерде және кісі көп жиналатын ірі іс-шараларда орын алады.

Бұл қан соратын жәндік. Биттер отряды -мамық жегілер, кіші отряды - кішкентай облигатты эктопаразиттер.
Ересек түрінің көлемі 0,4-6 мм аралығында. Оның түсі сұр-қоңыр реңге ие және күнжіт дәніне ұқсайды. Алты күшті дамыған аяғымен шаштан шашқа өрмелеп, тез қозғалады, теріге мықтап жабысады.

Жәндік теріні маса сияқты тұмсығымен тесе отырып, қоректенеді. Сілекей бездеріндегі заты тесілген жерге тамған кезде қан сұйылады. Көбінесе адамды тітіркендіретіні -осы сілекейі, бұл адамның басын қатты қышытады.
Битте көз болмайды және ол өзінің жолын иіске қарап тауып отырады. Тыныс алу жүйесі ерекше дамыған -оған ауа бүйірлерінде орналасқан тесіктер арқылы келеді.

Сірке -биттің жұмыртқасы. Оның пішіні тамшы тәрізді, түсі сарғыш қоңыр немесе сұр. Ол шашқа арнайы ерітіндімен бекіп алады, ол цемент сияқты қатып қалады, сондықтан сіркелерді шаштан алып тастау қиынның қиыны. Жұмыртқаның ішінде қоректенуі үшін қажет нәрсенің бәрі бар, тек ауа жоғарғы бөлігіндегі кішкене тесік арқылы сырттан келеді.

Егер жер бетінде осы жәндіктердің соңғы жұбы қалса да, олар өз популяциясын тез арада қалпына келтіре алады. Өйткені олар тұқым бергіш, күніне 10 жұмыртқадан салады, жалпы тіршілік циклында 300 шақты жұмыртқа салады. Сіркелерден 7-10 күннен кейін жабысқақ пайда болады. Бұл ересек жәндікке өте ұқсас, тек тұрқы кішілеу. Жыныстық жетілуі 10-14 күнде жүреді. Осы кезде ол жұмыртқа сала алады. Таралуы геометриялық прогрессиямен жалғасады, сондықтан педикулезді емдеуді мүмкіндігінше тезірек бастау керек.

Педикулездің бар екенін келесі белгілеріне қарап білуге болады:

дуылдап қышиды. Әсіресе, желке, самай тұсы, құлақтың арты көп зақымданады. Паразит тістеген кезде сілекей бөліп шығарады, ол қанның ұюына жол бермейді. Қышыну түрінде пайда болатын реакция көбінесе осы сілекейге қатысты туындайды. Ол түнде немесе күндіз мазалауы мүмкін, дегенмен жәндіктер адамның басын көбінесе дене қозғалыссыз жататын кезде, түнде тістейді.

Шашта жәндіктердің болуы. Жарық жерде шаштың арасын ашып қарасаңыз, сіз оларға жабысып алған сіркелерді көре аласыз. Жәндіктер өте жылдам қозғалады, ал жұмыртқалары орнында қалады. Оларды қайызғақтан түсіне (ақшыл-қоңыр немесе сұрғылт) және қозғалмайтындығына қарап оңай ажыратуға болады – қайызғақты еш қиындықсыз сілкіп түсіруге болады.

Егер сіз биттердің қайда тіршілік ететінін білсеңіз, оларды табу қиын болмайды. Шындығында, қауіптісі жәндіктердің өздері емес, олар шағып алғаннан кейін пайда болатын жаралар. Олар ашық тұратындықтан және үнемі қышитындықтан, қанға инфекция енуі мүмкін, бұл аса күрделі проблемаларға әкелуі мүмкін.


Паразиттердің бар екенін растау үшін арнайы

тарақты қолданыңыз: жарық жерде басты қарап шығыңыз; тарақпен бірге таза майлық немесе мақта дискісін дайындап қойыңыз;
шашты алдын-ала тарқатып тараңыз және ұйысқан шаштарды жазыңыз;
бір тарамын алып, бит тарақпен тараңыз. Екінші тарамды да осылай тараңыз. Тарап өткен сайын тарақты таза майлықпен немесе дискімен сүртіңіз. Ақшыл жаймадан қара жәндіктер айқын көрінеді.

Егер паразиттер табылса, олардың көбеюі мен отбасы мүшелері арасында таралуына жол бермеу үшін емдеуді мүмкіндігінше тезірек жүргізу керек.

Айта кету керек: педикулездің болуы жеке гигиена ережелерін сақтауға байланысты емес. Қоғамдық жерлерде кез-келген адам битті жұқтыруы мүмкін. Осыдан біраз уақыт бұрын бұл паразиттермен күресудің тиімді және қауіпсіз құралдары болмаған еді. Оларды тарақпен түсірген – бұл әдіс тиімсіз және ересек жәндіктерді, олардың жұмыртқалары мен жабысқақтарды тез құртуға мүмкіндік бермейді. Сондықтан олар шашта қалады және қайтадан таралады. Неғұрлым радикалды әдісі – шашты қырып тастау. Иә, осылайша жәндіктерден арылуға болады. Бірақ бұл дұрыс па, бала, оның ішінде қыз бала мұндай жағдайда өзін қалай сезінеді?
Педикулезбен шөптердің тұнбаларының көмегімен де күресуге болады, бірақ олар да оңтайлы және жылдам нәтижені бере алмайды. Әжелерімізден қалған тағы бір әдіс – шашқа керосин жағу. Оның сасық иісін айтпағанда, шашты қаншалықты бүлдіретінін ойлаудың өзі қорқынышты. Сабын-керосин эмульсиясын пайдалану қауіпсіздеу, алайда керосиннің өзін қолдануды мүлдем құптауға болмайды.

Бағымызға орай, бүгінгі таңда дәріханаларда паразиттермен күресуге арналған шынымен қауіпсіз және тиімді дәрі-дәрмектер жеткілікті. Мысалы, "ПАРАНИТ".

"ПАРАНИТ" сусабыны, спрейі, лосьоны көп рет қолдануға жарамды, өйткені олардың құрамында биттер тез көндігіп кететін уытты инсектицидтер жоқ. Өнімдердің формуласы физикалық әрекет қағидатына негізделген, яғни ересек жәндіктер, олардың жабысқақтары мен жұмыртқалары оттегі мен ылғалға қол жеткізе алмайды, осылайша жойылады. "ПАРАНИТ" өнімдерінің қатарында ең кішкентай (3 жасқа дейінгі) балаларға, жүкті және бала емізетін әйелдерге арналған құрал да бар. Барлық өнімдердің әсері жұмсақ және шашқа мүлдем зиянсыз.